Wisiorek z muszli kauri

Wisiorek z muszli kauri

Wym.: dł. 9 cm, szer. 4,2 cm, wys. 3 cm
Nr inw. MCh/A-24

Niezwykle cenny i wyjątkowy wisior z muszlą kauri odkryto w latach 60. XX wieku na cmentarzysku kręgów kamiennych w Odrach, w kobiecym grobie szkieletowym nr 127 – bardzo bogato wyposażonym pochówku, m.in. w srebrne fibule, bransolety żmijowate i lunule oraz liczne zabytki wykonane z brązu, a także kolie paciorków szklanych, bursztynowych i srebrnych.

Muszle kauri, tzw. porcelanki, pochodzą z rejonów ciepłego Morza Śródziemnego lub Oceanu Indyjskiego (Morza Czerwone i Arabskie, Zatoka Perska). Już od najdawniejszych czasów przyciągały uwagę człowieka swoją barwą, kształtem i błyszczącą powierzchnią przypominającą właśnie porcelanę, toteż chętnie wykorzystywano je do wyrobu ozdób. Pełniły też funkcje magiczne w trakcie rytuałów jako talizmany przeciwko chorobom i złym mocom. We wielu kulturach pradziejowych były symbolem płodności. Stanowiły też środek płatniczy w wymianie z odległym obszarem śródziemnomorskim. Muszle noszono jako wisiorki - amulety, przewiercając bezpośrednio w nich dziurkę bądź tworząc tzw. wisior opasany. W wisiorku z cmentarzyska w Odrach muszla została oplecionej trzema ornamentowanymi taśmami brązowymi, aktualnie pokrytymi patyną szlachetną, które w górnej partii zostały skręcone ze sobą, tworząc uchwyt do zaczepienia na sznurku lub rzemieniu. Wisior datowany jest na okresu wpływów rzymskich, fazę B2/C1 (lata 160-180 n.e.).
Archeologiczne znaleziska takich muszli w Polsce są rzadkie. Liczne analogie z okresu rzymskiego pochodzą przede wszystkim z Nadrenii. Stamtąd mogły dotrzeć na Pomorze i dalej w drodze wymiany handlowej do Gotów zamieszkujących okolice dzisiejszych Odrów.