Z głębokim żalem przyjęliśmy wiadomość, że 5 sierpnia 2025 r. zmarła Aleksandra Lubińska – wybitna twórczyni haftu i jego niestrudzona instruktorka.

Urodziła się w 1933 r. w Chojnicach w rodzinie Moniki i Władysława Kręckich pochodzących z Kaszub. Umiejętność haftu przejęła od swojej mamy, która uczyła się haftowania u Sióstr Franciszkanek w Chojnicach, jak również od cenionej hafciarki z Brus Pelagii Wieczorkowskiej, prowadzącej kurs haftu organizowany przez Albina Makowskiego w Chojnicach. Inspiracje do kształtowania swego talentu czerpała też z kontaktów twórczych z mistrzem haftu z Wiela – Leonardem Brzezińskim (1904-1984). Swój talent w dziedzinie haftu systematycznie rozwijała kierując utworzonym przez siebie już w 1968 r. zespołem hafciarskim przy Spółdzielni Mieszkaniowej w Chojnicach oraz uczestnicząc przez wiele lat w konkursach sztuki ludowej. Posiadała niepospolite umiejętności komponowania ornamentów wynikające z twórczego podejścia do istniejących kanonów we wzornictwie kaszubskim, o subtelnie dobranej kolorystyce i wysokim poziomie artystycznym, tworząc dzieła oryginalne, rozpoznawalne stylistycznie, zyskujące najwyższe laury w konkursach sztuki ludowej. Za swą twórczość i  upowszechnianie kultury w dziedzinie haftu na wniosek muzeum w Chojnicach uhonorowana została w 1987 r. Nagrodą Premiera dla wybitnych twórców ludowych Kaszub. Na przełomie 1997 i 1998 r. w muzeum miała miejsce indywidualna wystawa twórczości artystycznej Aleksandry Lubińskiej pt. W kręgu haftu, wg scenariusza Kazimierza Lemańczyka. Mistrzowskie prace hafciarskie Aleksandry Lubińskiej prezentowane były również na organizowanych przez muzeum wystawach w Warszawie, we francuskim Bayeux (1988), w Korsuniu Szewczenkowskim na Ukrainie (1989). W l. 90. koło haftu kaszubskiego kierowane przez p. Lubińską nawiązało współpracę  z Królewskim Związkiem Hafciarskim w Wielkiej Brytanii, której owocem była opracowana tam pod merytoryczną opieką muzeum teczka haftów kaszubskich. Nie mniej ważną aktywnością hafciarki były prowadzone przez nią projekty instruktorskie skupione na rozkrzewianiu regionalnych tradycji haftu, w tym zarówno poznawaniu wzorów, motywów, jak i tajemnic mistrzowskiej techniki, którą artystka opanowała do perfekcji. Pani Aleksandra potrafiła skupić wokół siebie grono adeptów sztuki haftu, które dziś są wybitnymi hafciarkami, i które tę pasję do hafciarskiego kunsztu i zapoczątkowaną przez nią tzw. szkołę chojnickiego haftu starają się przekazywać młodszemu pokoleniu. Od 2013 r., tj. od projektu pt. Käszebsczi wësziwë – Chonicczi modło, hafciarka realizowała liczne kursy instruktorskie we współpracy z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Chojnicach, które zaowocowały opracowaniem i wydaniem Teki wzorów haftu kaszubskiego Aleksandry Lubińskiej z Chojnic, stanowiącej nieoceniony materiał zarówno dla miłośników dziedzictwa hafciarskiego Kaszub, jak i admiratorów mistrzowskich umiejętności Autorki. Promocja teki miała miejsce w czerwcu 2016 r. w muzeum w Chojnicach z udziałem współpracujących chętnie z hafciarką etnografów – Wandy Szkulmowskiej z Bydgoszczy, Kingi Turskiej – Skowronek z Torunia i Lidii Białkowskiej z Chojnic.

Znaczącym śladem hafciarskich umiejętności Aleksandry Lubińskiej pozostaną z pewnością publikacje, fotografie, ale przede wszystkim hafty jej autorstwa. W kolekcji etnograficznej muzeum w Chojnicach znajduje się kilka z nich, w tym m.in. okazały obrus zdobiony kaszubskim siedmiobarwnym haftem oraz dwa czepce haftowane złotem – stanowiące charakterystyczny element tradycyjnego kobiecego stroju kaszubskiego, które w oryginalny sposób wzbogacają muzealną kolekcję czepców regionu Kaszub. Prace hafciarskie autorki znajdują się również w muzeach etnograficznych w Toruniu, Gdańsku oraz Krakowie.