Helena Hoffmannowa (1895-1940), profesor gimnazjum, autorka prac o Chojnicach

Jednym z najwybitniejszych nauczycieli, którzy zasłużyli się w gronie pedagogicznym męskiego gimnazjum w Chojnicach była Helena Hoffmannowa. Urodzona 2.05.1895 w Poznaniu w rodzinie Edwarda Sobierajskiego i Zofii z d. Krupczyńskiej, kształciła się początkowo w Poznaniu. Za działalność w tajnym kółku patriotycznym została relegowana z gimnazjum i dodatkowo ukarana zakazem kontynuowania nauki na ziemiach zaboru pruskiego. Maturę zdała eksternistycznie w Gimnazjum Św. Anny w Krakowie w 1913 r. Rozpoczęła studia filologii polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim, które przerwał wybuch I wojny światowej. Następnie kontynuowała studia na uniwersytecie w Berlinie, gdzie udzielała się w konspiracyjnej organizacji „Grupa Narodowa”. W 1919 r. ukończyła studia na Uniwersytecie Poznańskim. W latach 1919 – 1920 krótko pracowała w bibliotece uniwersyteckiej i Archiwum Państwowym w Poznaniu, a od września 1920 r. podjęła pracę nauczycielską. Po zawarciu związku małżeńskiego z Bogumiłem Hoffmannem w sierpniu 1922 r., oboje przenieśli się do Chojnic, gdzie podjęli pracę pedagogiczną w Państwowym Gimnazjum Klasycznym. Helena Hoffmannowa nauczała języka polskiego i historii. W swojej pracy z uczniami odnosiła wybitne sukcesy, rozbudzając intelektualne zainteresowania młodzieży. Była jednym z najbardziej lubianych profesorów. Od 1931 r. pełniła funkcję opiekuna Kółka Filomatów im. A. Mickiewicza.

30 kwietnia 1937 r. z powodu złego stanu zdrowia Helena Hoffmannowa zakończyłą pracę zawodową. Została zapamiętana przez uczniów i współpracowników jako osoba szanowana, sumienna i życzliwa.

Na polu naukowym Helena Hoffmannowa dzieliła z mężem Bogumiłem zainteresowania historią regionalną. Analizowała m. in. twórczość pisarską burmistrza I. G. Goedtkego, pierwszego historyka Chojnic. Ogłosiła m. in. rozprawkę pt. „Teksty polskie w pamiętniku Goedtkego”. Publikowała również obszerne prace w czasopiśmie „Zabory”, które stanowiły ogromnie cenny wkład do historiografii miasta. Na życzenie koła chojniczan w Berlinie – przetłumaczyła na język niemiecki pracę swego męża „Z historii Gimnazjum Państwowego w Chojnicach”. Wcześniej, w 1918 r., wydała drukiem w Poznaniu rozprawę „Udział Wielkopolski w Konfederacji Barskiej”.

Hoffmannowie mieli troje dzieci urodzonych w Chojnicach: syna Kazimierza oraz córki Marię i Anielę. Mieszkali w domu przy ulicy Człuchowskiej 55 (dziś nr 31). Kazimierz przyjął święcenia kapłańskie w Pelplinie w 1954 r. Aniela, po mężu Paździorowa, była po wojnie długoletnią nauczycielką języka polskiego w Liceum Ogólnokształcącym w Pasłęku. W jej wspomnieniach pojawiają się nazwiska przyjaciół rodziny, m. in. prof. Stefana Bieszka, z którym przyjaźń przetrwała czas zawieruchy wojennej.

W 1938 roku mąż Heleny Bogumił Hoffmann został mianowany dyrektorem państwowego gimnazjum w Nowym Mieście Lubawskim i małżonkowie wraz z dziećmi przeprowadzili się do tego miasta. Tu zastała ich wojna. Tragiczne przejścia wojenne, zagrożenie aresztowaniem, spowodowały uszczerbek na zdrowiu psychicznym Heleny, doprowadzając do jej samobójczej śmierci w styczniu 1940 r. Jej pogrzeb był cichą manifestacją patriotyczną.

Helena Hoffmannowa została zapamiętana jako wybitny pedagog, posiadający świetny kontakt z uczniami, a także jako autorka wielu cenionych prac historycznych.

Anna Depka Prądzyńska

Monika Jażdżewska

Więcej informacji o Helenie Hoffmannowej można uzyskać z następujących publikacji: Zbigniew Stromski, Pamięci godni. Chojnicki słownik biograficzny 1275 – 1980, Chojnice 1986 oraz Kazimierz Ostrowski, Poczet Zasłużonych Chojniczan, Słownik biograficzny XX wieku, Chojnice 2020.