Targowiska miejskie i jarmarki

Place targowe od zawsze pełniły ważną rolę w życiu społecznym mieszkańców. W miejscach wyznaczonych do handlu gromadzili się ludzie by kupić lub sprzedać produkty spożywcze, przedmioty codziennego użytku lub zwierzęta. W tym miejscu można było również skorzystać z usług krawca, szewca, kowala.

W Chojnicach na początku XX wieku głównym miejscem targowym był rynek, który tętnił życiem w środy i soboty. Straganiarze rozkładali swoje produkty, głośno zachęcając do ich zakupu. Panował gwar i ogólne poruszenie. Każdy chciał utargować najlepszą cenę.

Julian Rydzkowski, który zamieszkał w Chojnicach w 1914 roku tak wspomina to miejsce:

Kościół farny chował się za kulisami dwupiętrowych domów, za to kościół protestancki zajmował środek Rynku. Po jego zachodniej stronie przechowały się dwie pompy, w pobliżu których było stanowisko dorożkarzy, noszących jeszcze wówczas czarne, skórzane cylindry. Piętrowe domki o spadzistych dachach, zwrócone szczytem do Rynku, przypominały czasy przedrozbiorowe. W zwykły dzień na ulicach panował powszechnie język niemiecki, natomiast w dni targowe – w środy i soboty – słychać było w sklepach i warsztatach język polski. Był nie tylko tolerowany, albowiem kupcy zatrudniali personel władający językiem polskim.

W okresie międzywojennym oraz w pierwszych latach po wojnie nadal miejscem targowym był centralny plac miasta. Tam handlowano nabiałem, drobiem, runem leśnym, wyrobami rymarskimi, szewskimi, koszykarskimi i garncarskimi. Natomiast na Placu Jagiellońskim w dni targowe rolnicy sprzedawali ziemniaki, warzywa, prosięta lub cielęta. Plac potocznie nazywano „świńskim rynkiem”. W 1958 r. handel płodami rolnymi przeniesiono na plac przy ulicy Angowickiej (ulica Targowa), a w 1962 r. targowisko z rynku przeniesiono na Plac Jagielloński. W 1965 r. ustalono nowe dni targowe – wtorki i piątki. Istniejące do dnia dzisiejszego targowisko miejskie pomiędzy ulicą Angowicką a Parkiem Tysiąclecia urządzono w 1980 r. Oprócz wtorków i piątków handel odbywał się tam również w soboty. Tak jest do dnia dzisiejszego. W latach 90. XX wieku powstało nowe targowisko u zbiegu ulicy Kościerskiej i Młodzieżowej, na którym handel odbywa się od poniedziałku do soboty.

Wymiana handlowa odbywała się nie tylko na targowiskach, ale również podczas jarmarków, których datę ustalał Urząd Wojewódzki na wniosek zarządów gminy. W Chojnicach w okresie międzywojennym jarmarki ogólne odbywały się na wszystkich placach miasta w czerwcu i listopadzie. Natomiast jarmarki zwierzęce w marcu, kwietniu, maju, lipcu, sierpniu, wrześniu, październiku i grudniu. Cieszyły się one dużym zainteresowaniem i odgrywały ważną rolę w życiu społecznym mieszkańców małych miast, nowiem oprócz handlu odbywała się tam wymiana informacji i rozmowy o bieżących wydarzeniach w mieście i okolicy. Na jarmarku zorganizowanym 18 listopada 1937 r. naliczono 404 stoiska rzemieślników oraz 516 stoisk kupieckich. Po wojnie, w 1947 r., Miejska Rada Narodowa, wznowiła „targi wielkie roczne”, czyli jarmarki. Odbywały się one tylko na Placu Piastowskim w każdym kwartale roku: w czwartek po 10 września, grudnia, marca i czerwca. Handlowano końmi, trzodą chlewną, bydłem, płodami rolnymi.

Anna Urbańska

Bibliografia:

Klima L., Mróz K., Powiat chojnicki w świetle cyfr, Chojnice 1938, s. 108

Ostrowski K., Bedeker chojnicki A-Ż, Chojnice 2009, s. 150-152

Rydzkowski J., Coraz więcej Polski, [w:] Chojniczanie opowiadają, Chojnice 2003, s. 20

Wycech Cz., Powiat chojnicki. Ziemia – ludzie – przeszłość. Życie gospodarcze i społeczne, Chojnice 1936, s. 125-126