Władysława Wolszlegier – Obertyńska (1893-1986), ziemianka, działaczka niepodległościowa

Polskie rodziny ziemiańskie pełniły bardzo ważną rolę w krzewieniu niepodległości i przekazywaniu dziedzictwa kulturowego. Przedstawicielką jednej z nich była Władysława Wolszlegier – Obertyńska, pochodząca z rodziny Wolszlegierów, znanej i zasłużonej na Kaszubach oraz na Krajnie. Urodziła się w 1893 roku. Już w młodości zajęła się nauczaniem młodzieży wiejskiej. Przekazywała wiedzę z zakresu języka polskiego, historii i śpiewu. W rodzinnych Cołdankach założyła bibliotekę Towarzystwa Czytelni Ludowych, w której organizowała odczyty i wieczornice z okazji ważniejszych rocznic narodowych. Aktywnie uczestniczyła w pracach tajnego Komitetu Obywatelskiego w Chojnicach. W 1918 r. przekształcił się on w Powiatową Radę Ludową, a Władysławę Wolszlegier – Obertyńską wybrano zastępcą prezesa. W tym samym roku została delegatką na Zjazd Dzielnicowy do Poznania, podczas którego aktywnie uczestniczyła w pracach komisji ds. Oświaty i Szkolnictwa. W 1919 r. została mianowana łączniczką ruchu powstańczego na Pomorze z Komendą Główną w Poznaniu.

Korzystając z dobrej znajomości środowiska polskiego w Chojnicach, wystąpiła ona z inicjatywą zorganizowania towarzystwa śpiewaczego. Przy współpracy ofiarnych osób, już na początku 1919 r., tj. na rok przed uzyskaniem niepodległości Pomorza, odbył się pierwszy występ utworzonego polskiego chóru ,,Lutnia”.

Z powodu służbowego przeniesienia męża w 1920 r., Władysława Wolszlegier – Obertyńska przeniosła się na Kielecczyznę, a następnie do Warszawy. W czasie okupacji włączyła się aktywnie w działania ruchu oporu. Niosła pomoc w postaci leków i żywności Żydom osadzonym w getcie. Brała też udział w Powstaniu Warszawskim. Została aresztowana i osadzona przez Gestapo w więzieniu przy Alei Szucha. Po wojnie odznaczono ją Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym, a w 1972 r. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Władysława Wolszlegier – Obertyńska zmarła 20 listopada 1986 r. w Warszawie. Została pochowana na Powązkach.

Współczesne pokolenie Polaków poznając biografię Władysławy Wolszlegier - Obertyńskiej dostrzega nie tylko wyjątkową kobietę, dla której edukacja dzieci i młodzieży stanowi ważną społeczną misję, ale i patriotkę, która zapisała się na kartach naszej regionalnej historii.

Anna Depka Prądzyńska

Monika Jażdżewska