Tytułem podsumowania
Muzeum Historyczno – Etnograficzne im. Juliana Rydzkowskiego w Chojnicach po raz pierwszy było uczestnikiem Konferencji poświęconej polskiemu dziedzictwu wodnemu – morskiemu i rzecznemu – mającej już swoją ugruntowaną tradycję. Tym bardziej ucieszyła nas możliwość współorganizacji XIII edycji Konferencji, którą powierzyło nam Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku, doceniając regionalny potencjał wodnego dziedzictwa jezior i rzek południowego Pomorza. Konferencja odbyła się w dniach 12 -13 maja 2016 r. w Charzykowach niedaleko Chojnic, w siedzibie Chojnickiego Klubu Żeglarskiego. Organizatorami tegorocznej konferencji byli: Muzeum Historyczno – Etnograficzne im. Juliana Rydzkowskiego w Chojnicach, Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku oraz Chojnicki Klub Żeglarski. Wybór miejsca Konferencji nad Jeziorem Charzykowskim w siedzibie I w Polsce klubu żeglarstwa śródlądowego, założonego tu w 1922 r., zbiegło się z 50. rocznicą śmierci Ottona Weilanda (1887-1966) – jednego z pionierów polskiego żeglarstwa śródlądowego i nestora żeglarstwa lodowego.
W charzykowskiej konferencji wzięło udział ponad 60 uczestników z całej Polski – w szczególności muzealników, wykładowców uczelni związanych z dziedzictwem morskim i rzecznym, żeglarzy i dziennikarzy – a 35 spośród nich wygłosiło referaty w sześciu sesjach referatowych. Wartością tej konferencji z racji dużej liczby prezentowanych wystąpień było szerokie spektrum poruszanych zagadnień, poświęconych polskiemu dziedzictwu wodnemu. Konferencja była okazją do poznania zasobów polskich muzeów związanych z dziejami żeglarstwa, innowacyjnych muzealnych realizacji wystawienniczych, pozwoliła pokazać tradycje rybołówstwa i wędkarstwa, sztukę inżynieryjną ściśle powiązaną z tradycjami dziedzictwa rzecznego, jak również niekonwencjonalne projekty konserwatorskie służące ochronie zabytków morskiego dziedzictwa kulturowego, czy kulturę wychowania żeglarskiego opartą o wzorce wypracowane przez kpt. ż. w. Karola O. Borchardta.
Ważnym elementem konferencji w Charzykowach było rozszerzenie jej formuły tematycznej o problematykę ochrony dziedzictwa jezior. Przechowywane tradycje kulturowe tego dziedzictwa przedstawiono w odniesieniu do regionów pojezierza regionu Borów Tucholskich, jak i pojezierzy brodnickiego i iławskiego. Dziedzictwo kulturowe jezior regionu Jeziora Charzykowskiego omówione zostało w następujących referatach pięciu prelegentów: Otton Weiland w świetle zachowanych materiałów /Anna Czapczyk - Muzeum Chojnice/, Rozumienie wartości kulturowego dziedzictwa jezior przez założyciela Muzeum w Chojnicach – Juliana Rydzkowskiego i jego wpływ na kształt muzealnej kolekcji /Barbara Zagórska - Muzeum Chojnice/, Stare i nowe tradycje chojnicko – charzykowskiego ośrodka żeglarskiego /kmdr Krzysztof Pestka - CHKŻ/, Turystyka wodna jako markowy produkt regionu „Między Brdą a Wdą” /Grażyna Wera - Malatyńska - LGR „Morenka”/, Bindugi jeziorne na Zaborach /Mariusz Grzempa - Zaborski Park Krajobrazowy/.
Wybór miejsca konferencji muzealnej w Charzykowach spowodował przychylność lokalnego środowiska żeglarskiego, zwłaszcza miejscowych klubów żeglarskich CHKŻ i LKS – spadkobierców najstarszych lokalnych tradycji żeglarskich nad Jeziorem Charzykowskim, które wspólnie z muzeum w Chojnicach zaprezentowały atrakcje programowe konferencji. Należały do nich: uroczyste otwarcie sezonu żeglarskiego ze Mszą św. i podniesieniem bandery oraz symbolicznym wciągnięciem na maszt flagi olimpijskiej na znak udziału w tegorocznych zmaganiach olimpijskich zawodniczki klubu ChKŻ. W przerwach sesji referatowych była okazja obejrzenia najstarszych jachtów i bojerów klubowych, wymagających opieki muzealnej, chronionych do tej pory przez zatroskanych o własne dziedzictwo żeglarzy Ludowego Klubu Sportowego w Charzykowach. Zainteresowaniem uczestników konferencji cieszyła się ekspozycja muzealna pt. Otton Weiland (1887 – 1966). Jeden z pięciu żeglarzy wspaniałych, autorstwa Anny Czapczyk i Kazimierza Lemańczyka na ostatnim piętrze Bramy Człuchowskiej – głównego obiektu Muzeum Historyczno – Etnograficznego w Chojnicach oraz kończąca obrady wizyta w warsztacie szkutniczym Czesława Szmaglińskiego w Pawłówku, który pokazał samodzielnie budowany drewniany jacht morski, dowodząc solidnych podstaw tradycji chojnickiego szkutnictwa. Rekonesans klubowymi jachtami po jeziorze Charzykowskim zakończony został w żeglarskim stylu deszczem z lekką burzą, wyczerpując program tegorocznej XIII Konferencji Polskiego Dziedzictwa Morskiego i Rzecznego.
Powierzenie muzeum w Chojnicach organizacji konferencji w Charzykowach ze strony Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku to dowód zaufania dla Muzeum Historyczno – Etnograficznego w Chojnicach oraz życzliwej współpracy międzymuzealnej, skupionej na wspólnej trosce o ochronę polskiego dziedzictwa wodnego. Cieszy mnie pozytywna opinia Pana dra Jerzego Litwina Dyrektora Narodowego Muzeum Morskiego o charzykowskiej konferencji – jej przebiegu, poziomie i tematyce oraz Jego żywe zainteresowanie kultywowanymi nad Jeziorem Charzykowskim tradycjami polskiego żeglarstwa śródlądowego: „Liczymy, że w przyszłości powstanie Muzeum Żeglarstwa, dlatego rozpoznajemy potencjał i zachęcamy miejscowe władze do kultywowania i ochrony miejscowych tradycji.” – to ważne słowa dyrektora Litwina, który zna doskonale dzieje charzykowskiego żeglarstwa z czasów swojej pracy naukowej nad szkutnictwem ludowym XX w. i kwerendami prowadzonymi także w regionie Charzyków. Z satysfakcją przyjęłam także zainteresowanie i pomoc organizacyjną żeglarskiego środowiska klubowego w Charzykowach. Łączy nas odpowiedzialna troska o ochronę najstarszego materialnego dziedzictwa klubowego, tj. zachowanego sprzętu żeglarskiego z czasów Ottona Weilanda (lata 30-te XX w.), wymagającego solidnej muzealnej opieki, zwłaszcza konserwacji, inwentaryzacji, muzealnego zabezpieczenia, co wielokrotnie przywoływano w referatach konferencyjnych. Mam nadzieję, że przychylny udział w konferencji władz samorządowych zaowocuje znalezieniem atrakcyjnego, zwłaszcza w aspekcie turystycznym, sposobu ochrony i zarazem promocji żeglarskiego dziedzictwa regionu, które zapisało swój rozdział w dziejach polskiego żeglarstwa. „Wiemy, że samorządowcy pozytywnie odnoszą się do tej idei – zapewnia Krzysztof Pestka, komandor ChKŻ. Teraz potrzeba porozumienia na linii gmina, miasto, powiat i pewnie ministerstwo. W tym rejonie jest jeszcze wiele perełek – oryginalne bojery z lat 30. i 40. XX wieku, mnóstwo dokumentów, zdjęć, widokówek. Dobrze by było, gdyby to się zachowało dla przyszłych pokoleń.”