Brzękadło

Brzękadło

Surowiec: brąz
Technika: odlew/kucie
Wymiary: dł. 9 cm, szer. 4,7 cm
Chronologia: kultura łużycka, V okres epoki brązu (900-700 lat p.n.e.)
Numer inw.: MCh/A-428

Zabytek jest jednym z czterech brzękadeł stanowiących element łużyckiego skarbu brązowego, odkrytego przypadkowo w 2014 roku w Charzykowach, gm. Chojnice. Skład depozytu można określić jako sensacyjny, ponieważ zawiera 32 elementy wyjątkowe ze względu na swe bogactwo, przeznaczenie i kunsztowne wykonanie. W skład depozytu wchodzą narzędzia, ozdoby, elementy rzędu końskiego i zaprzęgu (guzy, ażurowe okucia, rozdzielacze rzemieni, brzękadła) oraz broni, także złomu.                                               

Brzękadło jest ozdobnym elementem uprzęży końskiej w formie wieloczęściowej zawieszki składającej się z ogniwka w kształcie pierścienia o średnicy 3,5 cm, drutu o średnicy 0,3 cm oraz nałożonych nań dwóch płaskich zawieszek o półksiężycowatym kształcie, zaopatrzonych w duże uszko do zawieszenia, ze specjalnym wycięciem dopasowanym do ogniwka oraz jednej zawieszki w formie trapezowatej, lekko zaokrąglonej blaszki z zawiniętymi do środka bokami, zwieńczonej kolistym uszkiem do zamocowania. Na jednej z zawieszek półksiężycowatych jest widoczny owalny ubytek. Całą powierzchnię zabytku pokrywa zielona patyna szlachetna.

Do omawianej formy nie znaleziono ścisłej analogii, ponieważ brzękadła zazwyczaj składały się z jednego typu zawieszek. Natomiast analogiczne formy do zawieszki półksiężycowatej znane są z Korlina, pow. Sławno; ze Starego Rżyszczewa, pow. Sławno; Stolzenburga, Kr. Pasewalk. Z Korlina pochodzą też zawieszki w formie trapezowatej, lekko wypukłej blaszki z zawiniętymi do środka bokami.

Zasięg występowania brzękadeł brązowych w Europie Środkowej obejmuje strefę południowobałycką kultury łużyckiej, niewykraczającą poza Pomorze oraz Puszczę Wkrzańską oraz wzdłuż zachodniego brzegu Odry na terenie Brandenburgii.

Galeria