Fragment drzwi z kołatką,<br /> sygn. MCh/H-410

Fragment drzwi z kołatką,
sygn. MCh/H-410

Będąca fragmentem drzwi płycina z kołatką pierścieniową do zbiorów Muzeum trafiła prawdopodobnie w latach siedemdziesiątych ubiegłego stulecia. Jednak dopiero po czterdziestu latach, dzięki przeprowadzonym zabiegom konserwatorskim, w pełni odkryła swoje tajemnice. Wspomniany zabytek to unikalny przykład osiemnastowiecznego, chojnickiego kowalstwa.

Niegdyś kołatki stanowiły nieodłączny element miejskiej architektury. W sferze praktycznej służyły do oznajmiania domownikom przybycia gościa, natomiast ich forma często odzwierciedlała profesję właściciela domu. Kilka egzemplarzy tego typu zabytków znajdowało się na drzwiach chojnickich domów jeszcze w połowie XX w. Na drzwiach kamienicy notariusza Gebauera przy placu Piastowskim kołatka miała formę lwiej głowy z obręczą w pysku. Drzwi domu kowala przy ulicy Strzeleckiej 7 zdobiła kołatka w kształcie podkowy. Kołatka znajdująca się prawdopodobnie na drzwiach starej plebanii miała formę czworokątnego, kutego elementu. Bezpośrednio do profesji lokatora odwoływała się umieszczona na drzwiach domu grabarza kołatka w formie czaszki. Natomiast postać orła przedstawiał egzemplarz znajdujący   się na drzwiach starego ratusza.

Podstawa opisywanej  kołatki wykonana została w formie dwugłowego orła, który w lewej łapie dzierży jabłko królewskie, w prawej zaś berło, na piersi orła znajduje się wydatny guz, w który uderzała antaba. Sam element służący   do uderzania  wykonany został w formie, pokrytego rytym ornamentem, precla.   W czasach dwudziestolecia międzywojennego kołatka znajdowała się na bramie posesji piekarza Gustawa Angera przy ulicy Gdańskiej 24 (dzisiejszej ul. Kościuszki). Zapewne na skutek wielokrotnych przemalowań, dawniejsi badacze nie dostrzegli inicjałów IFF umieszczonych na jej podstawie, które odkryte zostały dopiero podczas konserwacji w 2014 roku.

Owe inicjały skonfrontowano z nazwiskami osób przyjętych do prawa miejskiego w Chojnicach w latach 1550-1850. Założono, iż pierwsze litery inicjału dotyczą imion, trzecia zaś nazwiska, w ten sposób wytypowano grupę czterech osób, do których inicjały z kołatki mogły należeć. Z kolei analiza przynależności zawodowej pozwoliła na ustalenie jej prawdopodobnego właściciela . We wspomnianej grupie piekarzem był Johann Friedrich Felsch, przyjęty do prawa miejskiego w Chojnicach w 1774 roku. W księdze znajdujemy również lakoniczną informację o pełnieniu przez niego funkcji ławnika i przełożonego ewangelickiego kościoła Trójcy Świętej.

Galeria